salto mortale


salto mortale 1.0

(Italiaans, letterlijk 'dodelijke sprong') zeer gevaarlijke sprong, zoals die wordt uitgevoerd door acrobaten en in het bijzonder trapezewerkers, waarbij men veelal hoog boven de grond met het lichaam een volledige omwenteling maakt; dodensprong; vervolgens ook: sprong waarbij men met het lichaam een volledige omwenteling maakt, bijvoorbeeld als onderdeel van een dans, een turnoefening of een computerspel

Semagram (extra betekenisinformatie)


Een salto mortale…

is een sprong; is een handeling

  • [Eigenschap of hoedanigheid algemeen] is gevaarlijk; kan een dodelijke afloop hebben
  • [Handelende persoon] wordt uitgevoerd door een persoon, oorspronkelijk vooral een acrobaat of trapezewerker

    Algemene voorbeelden


    Hooggeëerd publiek! Speedfreax presenteert zaterdag 29 november een spektakel dat zijn weerga niet kent in het Rotterdamse nachtleven. In de Maassilo zullen circusartiesten van over de hele wereld een fantastische show weggeven onder leiding van Spreekstalmeester mr. Toulouse le Trecque. Een bonte verzameling van jongleurs, acrobaten, salto mortales, wilde dieren, Freaks, sideshows en Burlesque.

    https://www.djguide.nl/party.p/178142/speedfreax--cirque-du-freax?,

    Festa do Brasil brengt je het beste van de Braziliaanse roots op het traditionele paasfeest. Spectaculaire capoeira shows door meesters en leerlingen uit Brazilie en Europa, die hun acrobatische vermogen laten zien met zowel langzame en rustige flows als snelle dynamische kicks, sprongen en salto mortales.

    https://www.melkweg.nl/nl/agenda/festa-do-brasil-11/

    Combinatiemogelijkheden


    als object bij een werkwoord


    • salto's mortale maken
    • salto mortales maken

    In Only the strong laat spierbundel Mark Dacascos als Louis Stevens uitvoerig zien hoe het moet. Hij roteert op een hand, duwt met de andere de tegenstander tegen de grond, maakt enkele aaneengesloten salto's mortale over de hoofden van diens handlangers heen en boemerangt ze, knipscharend met de benen, stuk voor stuk tegen de vlakte.

    NRC,

    Elk element in je omgeving helpt je om sneller en dodelijker uit de hoek te komen. Je ontwijkt kogels slingerend aan trapezes, rent langs muren en maakt salto mortales over je belagers. De gameplay laat je naadloos schakelen tussen 360° gunplay en zwaardvechten.

    https://www.binkysgameplay-webshop.nl/a-41754735/games-xbox-360/wet-used/

    met adjectief ervoor


    • formidabele salto mortales

    'In onze Universal Magic Show zal een geheimzinnige dame dingen en personen laten verdwijnen en weer doen verschijnen, een vrouwelijke fakir zet de tent in vuur en vlam, en natuurlijk hebben we ook clowns die de kinderen zeker aan het lachen zullen brengen. De kleinste circusartieste ter wereld geeft bovendien enkele formidabele salto mortales ten beste'.

    https://www.nieuwsblad.be/cnt/bljst_20120821_001,

    met voorzetselgroep


    Voorzetsel: van

    • de salto mortale van de trapezejongens

    Een circusorkest bestaat om zo fors mogelijk te onderstrepen hoe onnavolgbaar de circusnummers zijn, en dus wond de kapelmeester zich op, trok smoelen en gooide zijn breed vliegende dirigeerarmen omhoog. Hij was een malloot, een hansworst die zijn orkest doodsangst liet veinzen bij de salto mortale van de trapezejongens, overdreven begeerte bij de tuniek van de messenwerpster, en diep ontzag bij de vrije dressuur van de bruine hengst met de wijde roze neusgaten die voor een arabier moest doorgaan.

    't Is zo weer nacht, Joyce Roodnat,

    salto mortale 2.0

    min of meer gevaarlijke of spectaculaire buiteling; van auto's: het over de kop slaan

    Betekenisbetrekking


    generalisering
    Betrokken betekenissen 1.0 : 2.0

    Semagram (extra betekenisinformatie)


    Een salto mortale…

    is een buiteling; is een beweging

    • [Eigenschap of hoedanigheid algemeen] is min of meer gevaarlijk en spectaculair
    • [Handelende persoon] wordt gemaakt door een persoon of dier, maar ook door bv. een auto

      Algemene voorbeelden


      De Gieterse weet het natuurlijk niet zeker maar vermoedelijk is het incident ter hoogte van de bocht in de Blokzijlseweg gebeurd als gevolg van het rijden met veel te hoge snelheid. Bandsporen markeren de plek waar het vehikel met een salto mortale in het weiland moet zijn beland.

      Meppeler Courant,

      Auto raakt in brand na salto mortale in tunnel. In de Beneluxtunnel bij Rotterdam is woensdag een auto in brand geraakt, nadat hij over de kop was geslagen. Alle inzittenden konden zich in veiligheid stellen.

      https://www.volkskrant.nl/nieuws-achtergrond/auto-raakt-in-brand-na-salto-mortale-in-tunnel~b79f8919/,

      Een 25-jarige inwoner van Ternaard veroorzaakte op 13 juli 2013 een ongeval in de buurt van het klaverblad Heerenveen. De man was met zijn rode Golf met hoge snelheid achterop een VW Transporter geknald. De VW-bus sloeg over de kop, de eerste keer raakte de auto het wegdek niet. 'Een soort salto mortale', merkte rechter Bauke Jansen donderdag op tijdens de strafzaak tegen de Ternaardster.

      https://www.waldnet.nl/script/show_nieuws.php/49317/Busje_maakt_salto_mortale_bij_drugsongeval_.html?id=49317,

      Zo'n tachtig meter voor die verrotte slinger een aanvang neemt begon ik al de handel van de rem op de voorvelg zachtjes en ritmisch omhoog te trekken en dit in tegenstelling met de gangbare mening dat remmen op het achterwiel de voorkeur verdient in verband met het gevaar van over de kop gaan (en hier is dan het zoveelste voorbeeld van een angst die op niets berust daar nog nooit wie dan ook louter en alleen om deze reden ondersteboven is gegaan, waarbij ik wil aantekenen dat ik onder ondersteboven versta een "salto mortale in zuivere lengterichting" en niet een toevallig neerdwarrelen!), want vooral bij snelheden boven de vijftig op tandem is de kans groot dat bij het geringste blokkeren op de achtervelg het wiel gaat dansen totdat alles wat na het voorwiel komt van links naar rechts zwiept, waarbij de hele zaak ineens kan omklappen.

      Heeresma helemaal, Heere Heeresma,

      En ook: 's zomers heeft de kokmeeuw, Larus ridibundus, een chocokleurige kop. In de winter is die wit met een klein toetsje bruin op het voorhoofd en naast de ogen. Duiken, krijsen, salto mortale – meeuw zijn is ook al een beetje dood zijn.

      Vertezucht, Jef Aerts,

      Combinatiemogelijkheden


      als object bij een werkwoord


      • salto mortales maken

      Geletruidrager Fabian Cancellara (34) moest na zijn val in de tweede etappe in de Tour de France toch opgeven, ondanks dat hij de rit uitreed met twee gebroken ruggenwervels [...]. De renner van Trek Factory weet nog wel dat hij één of twee 'salto mortales' heeft gemaakt. "En dat ik vervolgens onmiddellijk ben opgestaan. Maar dat ik even snel weer moest gaan liggen", zegt hij tegen Het Nieuwsblad.

      https://www.ad.nl/wielrennen/cancellara-opgeven-in-het-geel-is-laatste-wat-ik-wilde~ab1940f2/,

      met telwoord ervoor


      • een of twee salto mortales

      Geletruidrager Fabian Cancellara (34) moest na zijn val in de tweede etappe in de Tour de France toch opgeven, ondanks dat hij de rit uitreed met twee gebroken ruggenwervels [...]. De renner van Trek Factory weet nog wel dat hij één of twee 'salto mortales' heeft gemaakt. "En dat ik vervolgens onmiddellijk ben opgestaan. Maar dat ik even snel weer moest gaan liggen", zegt hij tegen Het Nieuwsblad.

      https://www.ad.nl/wielrennen/cancellara-opgeven-in-het-geel-is-laatste-wat-ik-wilde~ab1940f2/,

      salto mortale 3.0

      zeer hachelijke onderneming; handeling, manier van handelen waarbij men veel waagt en het gevaar loopt dat iets volledig mislukt; gedurfde actie; waagstuk; ook wel: spectaculaire manier van doen; spectaculaire handelwijze

      Betekenisbetrekking


      metafoor
      Betrokken betekenissen 1.0 : 3.0

      Semagram (extra betekenisinformatie)


      Een salto mortale…

      is een handeling of handelwijze

      • [Eigenschap of hoedanigheid algemeen] is risicovol; is soms ook spectaculair

        Algemene voorbeelden


        Paul Smits vindt dat hij in zijn achttien maanden als bestuursvoorzitter van KPN de omslag van het sentiment in de telecomsector verkeerd heeft ingeschat. "Ik heb niet voorzien dat de hele sector zich in een salto mortale zou begeven. Ik wist dat de hype die er begin 2000 rond telecomaandelen heerste, zou afzwakken. Maar dat het doorsloeg naar een enorm wantrouwen had ik nooit verwacht", vertelt Smits in een vraaggesprek met deze krant.

        http://krant.telegraaf.nl/krant/archief/20010913/teksten/fin.smits.kpn.bestuursvoorzitter.html,

        Durs Grünbein heeft vooral aandacht voor de cerebrale zijde van de kunst, maar dan in de primaire betekenis van het woord (trefwoord "hersenen"). Hij is als dichter op engrammen uit, en de poëtica van de toekomst ligt voor hem in de neurologie. Hij beschouwt de realiteit als een somatische factor, een gedicht als een salto mortale in het ongezegde.

        De Standaard,

        Combinatiemogelijkheden


        als object bij een werkwoord


        • een salto mortale maken

        "Het CDA heeft een ongelooflijke salto mortale gemaakt met betrekking tot het onderwijsbeleid door het ministerie aan de VVD te laten". Dit zei de scheidende minister van onderwijs Dr. Van Kemenade donderdagavond tijdens de jaarvergadering van de Algemene Bond van Onderwijzend personeel.

        https://www.digibron.nl/search/detail/b4899a46992b59763b6c18b931c98432/van-kemenade-cda-maakte-salto-mortale,

        met adjectief ervoor


        • zijn adembenemende salto mortale

        Dauzenberg had de wereld waarin hij leefde onschadelijk gemaakt door de waanzin, de machtswellust, de opgeblazenheid en stupiditeit in scherpe grappen af te bluffen. Want dat was toch zijn majestueuze truc, zijn adembenemende salto mortale. Wie het laatst lacht, lacht het best.

        Verleidingen, Rudolf Geel,

        • een geestelijke salto mortale

        Nee, tegenwoordig hebben wij Maxime Verhagen: hij is de belichaming van de beide gezichten die onze politieke beweging op het punt van vreemdelingen toont. Zie het debat onlangs over het verlenen van dubbele nationaliteit aan buitenlanders. De eerste helft van het debat waren we tegen, maar na een geestelijke salto mortale waren we opeens toch vóór. Het CDA, meneer Bolkestein, luistert tegenwoordig. En wat wij horen, is weinig geruststellend.

        NRC,

        • een ongelooflijke salto mortale

        "Het CDA heeft een ongelooflijke salto mortale gemaakt met betrekking tot het onderwijsbeleid door het ministerie aan de VVD te laten". Dit zei de scheidende minister van onderwijs Dr. Van Kemenade donderdagavond tijdens de jaarvergadering van de Algemene Bond van Onderwijzend personeel.

        https://www.digibron.nl/search/detail/b4899a46992b59763b6c18b931c98432/van-kemenade-cda-maakte-salto-mortale,

        • een riskante salto mortale

        "Met Norman heb ik twee mogelijkheden. Ofwel wordt het tegen Enqvist en tegen Larsson een volledige katastrofe, ofwel doet Norman zijn Wimbledontruuk nog eens over en blaast hij een dertigtal aces voorbij het Zweedse legioen. Stel ik Johan Van Herck op, dan pakt die misschien een set, maar winnen lukt hem niet. Daar ben ik van overtuigd", verdedigde Masso zijn gok. Norman en Masso vandaag in een riskante salto mortale tegen Thomas Enqvist. In de openingswedstrijd neemt Filip Dewulf het op tegen Magnus Larsson.

        De Standaard,